Aurora: To ChatGPT του καιρού προβλέπει ακραία φαινόμενα 5.000 φορές πιο γρήγορα
Από τις Φιλιππίνες μέχρι το Ιράκ, η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει την επανάσταση στην πρόγνωση του καιρού.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, ένα νέο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης, το Aurora, επικράτησε σε ακρίβεια σε σχέση με τα τρέχοντα μοντέλα πρόγνωσης σε ποσοστό 91% σε δοκιμές 14 ημερών. Το μοντέλο παράγει προβλέψεις υψηλής ανάλυσης όχι μόνο γρηγορότερα, αλλά και με λιγότερους υπολογιστικούς πόρους. Για πολλές χώρες που δεν έχουν πρόσβαση σε υπερυπολογιστές ή εξελιγμένες μετεωρολογικές υποδομές, αυτή η τεχνολογία μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια.
Το μοντέλο μάλιστα δεν προέρχεται από κάποιον επιστημονικό φορέα αλλά από τη Microsoft. Το Aurora μπορεί να προβλέψει ακραία καιρικά φαινόμενα όπως τυφώνες, αμμοθύελλες και γιγάντια θαλάσσια κύματα έως και 5.000 φορές πιο γρήγορα από τα υπάρχοντα συστήματα.
Η βάση δεδομένων πίσω από την Aurora
Όπως διαβάζουμε στο Live Science για την εκπαίδευση του Aurora χρησιμοποιήθηκε τεράστιος όγκος δεδομένων, που ξεπερνά το ένα εκατομμύριο ώρες παρατηρήσεων. Περιλαμβάνει πληροφορίες από μετεωρολογικούς σταθμούς, δορυφορικές εικόνες, ραντάρ και προσομοιώσεις. Η Microsoft υποστηρίζει πως πρόκειται για τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων που έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ σε πρόγνωση καιρού μέσω τεχνητής νοημοσύνης.
Πώς το μοντέλο ξεπέρασε τους υπερυπολογιστές
Το μοντέλο απέδειξε την αξία του στην πράξη, όταν προέβλεψε με ακρίβεια την πορεία του τυφώνα Doksuri, τέσσερις ολόκληρες ημέρες πριν χτυπήσει τις βόρειες Φιλιππίνες το 2023. Εκείνη τη στιγμή, οι επίσημες προβλέψεις τον τοποθετούσαν να κατευθύνεται προς την Ταϊβάν, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Αυτή η επιτυχία επιβεβαίωσε πως η Aurora μπορεί να προσφέρει καθοριστικές πληροφορίες για την προστασία πληθυσμών από επικίνδυνα φαινόμενα.
Η Aurora ανήκει στην ίδια κατηγορία συστημάτων με το ChatGPT -τα λεγόμενα “foundation models”. Αυτά τα μοντέλα εκπαιδεύονται να αναγνωρίζουν γενικά πρότυπα και σχέσεις μέσα σε τεράστιους όγκους δεδομένων και μπορούν να προσαρμοστούν σε πολλές χρήσεις χωρίς να χρειάζονται πλήρη επανεκπαίδευση. Έτσι, η Aurora μαθαίνει να «διαβάζει» τον καιρό από δορυφορικά δεδομένα, ραντάρ και άλλες πηγές, δίνοντας γρήγορες και αξιόπιστες προβλέψεις με λιγότερη προσπάθεια.
Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η ικανότητα της Aurora όταν λείπουν κρίσιμες πληροφορίες: σε ένα εντυπωσιακό παράδειγμα, προέβλεψε μια μεγάλη αμμοθύελλα στο Ιράκ το 2022, παρά τα περιορισμένα δεδομένα για την ποιότητα του αέρα στην περιοχή. Επιπλέον, κέρδισε τις δοκιμές απέναντι σε εξειδικευμένα μοντέλα κυματισμών, υπολογίζοντας με ακρίβεια ύψος και κατεύθυνση κυμάτων σε ποσοστό 86%.
Ανοιχτός κώδικας, παγκόσμιο όφελος
Η Microsoft έχει ήδη διαθέσει τον κώδικα και τα δεδομένα εκπαίδευσης της Aurora για ερευνητικούς σκοπούς, ενθαρρύνοντας την ανάπτυξη και άλλων εφαρμογών. Ήδη η Aurora έχει ενσωματωθεί στην πρόγνωση καιρού του MSN Weather, που με τη σειρά του υποστηρίζει εφαρμογές και υπηρεσίες όπως ο καιρός στα Windows ή οι πληροφορίες καιρού στο Bing. Αυτό σημαίνει πως εκατομμύρια χρήστες επωφελούνται καθημερινά από την τεχνολογία, χωρίς να το γνωρίζουν.
